کانادا و استرالیا در سال‌های اخیر برنامه‌های مهاجرتی کاملاً متفاوتی را دنبال کرده‌اند. افزایش مهاجرت به کانادا و کاهش آن در استرالیا ! روندی که در طول بحران ناشی از ویروس کرونا نیز ادامه داشته است.

مهاجرت، برای تداوم رونق اقتصادی کانادا و استرالیا بسیار مهم است. این دو کشور در دهه‌های اخیر، به منظور تأمین نیروی کار مورد نیاز، رشد اقتصادی و حمایت از جمعیت سالخورده خود، تا حد زیادی به مهاجران دائم و موقت، از جمله دانشجویان و نیروهای کار خارجی وابسته شده‎اند.

دانشجویان خارجی یک نمونه مفید برای درک مزایای اقتصادی مهاجرت در هر دو کشور هستند. این دانشجویان، سالانه حدود 22 میلیارد دلار به اقتصاد کانادا کمک می‌کنند. همچنین حضور آن‌ها در کانادا، بیش از 170 هزار موقعیت شغلی ایجاد می‌کند. در استرالیا نیز دانشجویان خارجی هر سال 30 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور کمک کرده و 240,000 موقعیت شغلی ایجاد می‌کنند.

افزایش مهاجرت به کانادا در دهه‌های اخیر باعث شده تا حدود 22% از 38 میلیون نفر جمعیت کانادا، مهاجر باشند. این در حالی است که 30% از 25.5 میلیون نفر جمعیت استرالیا را مهاجران تشکیل می‌دهند.

با این حال، کانادا و استرالیا طی سال‌های اخیر برنامه‌های مهاجرتی کاملاً متفاوتی را دنبال کرده‌اند. روندی که حتی با وجود شیوع گسترده ویروس کرونا نیز ادامه یافته است.

کانادا از اواخر دهه 1980 به طور پیوسته به دنبال افزایش میزان مهاجرت خود بوده است. در سال‌های اخیر افزایش مهاجرت به کانادا حتی خیلی تهاجمی‌تر و شدیدتر نیز پیگیری شده است. استرالیا نیز در اواخر دهه 1990 شروع به افزایش سطح مهاجرت خود کرد. اما روند مهاجرپذیری استرالیا طی چند سال گذشته، تغییر کرده است.

تنها چند روز قبل از گسترش ویروس کرونا، کانادا اعلام کرد که از 340 هزار مهاجر جدید در سال 2020 استقبال خواهد کرد. این رقم چیزی در حدود 0.9 سرانه جمعیت این کشور است. کانادا حتی در سال‌های 2021 و 2022، سطوح بالاتری را نیز هدف قرار داده است. کانادا پیش از این تصمیم گرفته بود سالانه 300 هزار مهاجر جدید و 260 هزار شهروند دائمی جدید را جذب کند.

هدف کانادا جذب 58% مهاجران در طبقه اقتصادی، 27% در طبقه خانواده و 15% در طبقه پناهندگان و برنامه‌های بشردوستانه است.

سال گذشته استرالیا اعلام کرد تا سال 2023 تعداد ویزاهای اقامت دائم خود را 30 هزار مورد کاهش خواهد داد. درنتیجه تعداد ویزاهای صادر شده در این کشور، به 160 هزار ویزا در سال (0.6 درصد از جمعیت این کشور) می‌رسد. تا پیش از این خبر، هدف استرالیا جذب 190 هزار مهاجر در سال، به مدت 8 سال بود.

با روند فعلی، برنامه استرالیا جذب 70% مهاجران در طبقه اقتصادی و 30% در طبقه خانواده خواهد بود.

بیماری همه‌گیر ویروس کرونا به طور قابل‌ملاحظه‌ای بر سیستم مهاجرت هر دو کشور تأثیر گذاشته است. با این حال کانادا در تلاش است تا به اهداف تعیین شده در برنامه سطوح مهاجرت خود نزدیک شود.

دولت فدرال کانادا در ماه آوریل، در مقایسه با 7,800 دعوت‌نامه ماه گذشته و 8,000 دعوت‌نامه ماه فوریه، 11,700 دعوت‌نامه جدید نیز صادر کرده است. علاوه بر این، استان‌های مختلف کانادا در این دوران نیز به ادامه فرآیند جذب مهاجر خود در برنامه انتخاب استانی ادامه می‌دهند.

از طرف دیگر شیوع این بیماری، منجر به کاهش چشمگیر دعوت‌نامه‌های طبقه اقتصادی استرالیا شده است.

ماه گذشته استرالیا 100 دعوت‌نامه در سیستم مهاجرتی محبوب خود به نام Skill Select صادر کرد. این در حالی است که دعوت‌نامه‌های صادر شده در این سیستم، در ماه مارس، 2,050 و در ماه فوریه 1,500 مورد بوده است.

شاید این سوال در ذهن شما پیش بیاید که چرا افزایش مهاجرت به کانادا و استرالیا برای دلتمردان این دو کشور مهم است؟ کانادا و استرالیا به دلیل سالخوردگی جمعیت و پایین بودن نرخ تولد، از مهاجران استقبال می‌کنند. متوسط سن جمعیت در کانادا، 41 و در استرالیا، 38 سال است. نرخ تولد در کانادا 1.5 و در استرالیا 1.7 است. در هر دو کشور، میزان زاد و ولد پایین‌تر از چیزی است که برای جایگزینی جمعیت سالخورده مورد نیاز است (2.1 کودک به ازاء هر زن).

جمعیت کانادا در سال‌های 2018 – 2019 حدود 1.4 درصد رشد داشته است (531,000 نفر). 82 درصد این رشد به دلیل ورود مهاجران دائم و موقت، و 18 درصد از افزایش طبیعی (تولد منهای مرگ) است.

جمعیت استرالیا نیز در سال‌های 2018 – 2019، 1.5 درصد (371 هزار نفر) رشد کرده است. 62.5 درصد از رشد جمعیت به دلیل جذب مهاجران دائم و موقت، و 5.37 درصد آن از رشد طبیعی حاصل شده است.

افزایش مهاجرت به کانادا و استرالیا، یکی از دو راه پیش روی این کشورها برای حمایت از رشد اقتصادی است. راه دیگر، استفاده بیشتر از نیروهای کار موجود است.

علاوه بر این، مهاجران با کاهش نسبت جمعیت سالخورده، نقش مؤثری در کاهش فشارهای مالی دو کشور دارند. فعالیت‌های اقتصادی مهاجران به افزایش درآمد دولت، و تأمین بودجه بخش مراقبت‌های بهداشتی که به دلیل سالخوردگی جمعیت رو به افزایش است، کمک می‌کند.

بعضی از رهبران سیاسی استرالیا به دلیل بحران ویروس کرونا، خواستار کاهش بیشتر سطح مهاجرپذیری این کشور شده‌اند. به عنوان مثال، سناتور کریستینا کنیالی، اخیراً در مصاحبه با روزنامه صبح سیدنی هرالد (Sydney Morning Herald) اظهار داشت، حفظ همین میزان مهاجرت نیز به بازار کار استرالیا آسیب می‌رساند.

در کانادا، تا به امروز بحث‌های کمی درباره تغییر سیاست‌های مهاجرتی پس از همه‌گیری ویروس کرونا مطرح شده است. با این حال، رئیس اداره مهاجرت کانادا اخیراً پیشنهاد داده است دولت فدرال، همچنان به دنبال راه‌های موثر برای افزایش مهاجرت به کانادا است؛ زیرا این کار برای کمک به رشد اقتصادی کشور ضرورت دارد.

با توجه به روند فعلی بحران ویروس کرونا، هیچ‌کس نمی‌تواند سیاست‌های مهاجرتی آینده کانادا و استرالیا را پیش‌بینی کند. با این حال، تصمیم کانادا برای افزایش دعوت‌نامه‌های سیستم اکسپرس انتری در ماه گذشته، تمایل این کشور را به حفظ سطح بالای مهاجرپذیری، نشان می‌دهد.

چهار عامل وجود دارد که کانادا را حتی پس از بحران‌های اقتصادی دشوار (از جمله بحران اقتصادی جهان در سال 2008-2009) قادر به حفظ سطوح بالای مهاجرت می‌کند.

چهار عامل تاریخ، جغرافیا، خط مشی و سیاست، می‌توانند با وجود همه‌گیری ویروس کرونا، کانادا را به اهداف تعیین شده در برنامه سطوح مهاجرت 2020 – 2022 نزدیک کنند.